Woorden van Joseph Wresinski toegevoegd aan de Muur van Vrede in Nijmegen(NL)
Ondanks de sneeuw kwamen op zaterdag 11 februari 2017 ruim 160 mensen bijeen in de kerk van het Titus Brandsma Memorial in Nijmegen. Op de 100ste geboortedag van Joseph Wresinski, stichter van de internationale mensenrechtenbeweging ATD Vierde Wereld, werden zijn woorden toegevoegd aan de Muur van Vrede bij het Memorial. Een idee gedurende twee jaren gegroeid door vriendschap en samenwerking, zo vertelde Marieke Rijpkema, beheerder van het Memorial en ATD-medestandster, in haar welkomstwoord.
Verzetsheld, elk op zijn eigen manier
Eugène Notermans, volontaire vanaf de beginjaren van ATD Vierde Wereld in het daklozenkamp van Noisy-le-Grand, verbond in zijn inleiding Titus Brandsma en Joseph Wresinski, vrede-bouwers van de 20ste eeuw. ´Het leven van Titus Brandsma leert ons hoe broodnoodzakelijk de aandacht is voor de tekenen die kunnen wijzen op verstoting en uitsluiting van mensen.´ Al in een vroeg stadium, nog voor de Tweede Wereld Oorlog uitbrak, waarschuwde Brandsma als journalist en hoogleraar voor de gevaren van het nazisme, rassenhaat en ophitsing. Hij werd opgepakt en overleed in 1942 in concentratiekamp Dachau. Notermans: ´Joseph Wresinski leerde me dat vóór alles je commitment, je engagement met het onrecht van verontmensenlijking telt. ´t Is tijd dat mensen als Titus Brandsma en Joseph Wresinski ons wakker schudden.´
In haar toespraak citeerde Christine Béhain van ATD Vierde Wereld in Nederland de woorden van een ervaringsdeskundige, Véréna uit Parijs: ´Wresinski was op zijn manier een verzetsheld. Herdenken en niet vergeten opdat het nooit meer gebeurt . Mensen gestorven door armoede steunen ons daarbij.´ Daarmee legde ze de link tussen het Memorial en de Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede, 17 oktober.
´Ik wil het doorgeven aan de volgende generaties.´
Hilly Oldenhuis, ervaringsdeskundige, bracht het ervaringsverhaal van Mevrouw Petronella Wagenar. Ze riepen op om over de generaties heen samen te werken. `Mijn ouders hebben ons als kinderen, na plaatsing in een tehuis, opnieuw samengebracht. (…) We moeten ons verenigen. (…) Ik heb zelf geen kinderen, maar toch wil ik het doorgeven aan de kinderen van mijn broer en zussen, aan de volgende generatie. Het is een eer´.
Die volgende generatie bepaalde mede de keuze van het citaat voor de Vredesmuur. Honderd dertig jongeren uit verschillende Nederlandse scholen werkten en schreven rond vijf citaten van Wresinski. Mensen in armoede vormden de jury voor de uiteindelijke keuze.
Wapens en strijd omgevormd in liefde
Ben van Hees, wethouder van sociale zaken in Nijmegen en Philip Cordery, lid van het Frans Parlement, onthulden plechtig de steen met het citaat van Wresinski. Cordery drukte zijn grote waardering uit voor Joseph Wresinski en de hoop op een betere toekomst die hij door zijn levenswerk doorgaf. Van Hees benadrukte het belang om samen na te denken en te werken, concreet in de plaats waar we wonen. Het gekozen citaat was bemoedigend voor iedereen. ´Ons enige wapen is liefde voor de mensheid, hartstocht voor gerechtigheid en vrede.´ * Zoals een jongere opmerkte: ´Misschien een paradox. Het gaat eerst over strijd en wapens, maar wordt omgevormd in liefde.´
De bewogen dag werd afgesloten met een feestelijke maaltijd en de try-out van het nieuwe poëtische theaterstuk ‘De OmZieners’ van de Joseph Wresinski Cultuurstichting. 11 februari was een sterke start voor de wereldcampagne, ´Stop Armoede. Samen voor waardigheid.´ in Nederland. Want, zo zei Niek Tweehuijsen van ATD Vierde Wereld Nederland: ´Ook al komen we uit verschillende milieus, we willen samenleven in onze steden en wijken. Als we onze vooroordelen en angsten opzij zetten, kan er veel veranderen.´
Artikel door Katia Delisse-Mercelis
Artikel in het Engels – In English
Artikel in het Frans – En Français
* Oorsprong van het citaat:
Op 15 mei 1982 vierde ATD Vierde Wereld haar 25-jarig bestaan in Brussel, in de concertzaal ‘Vorst Nationaal’. In zijn toespraak zei Joseph Wresinski: ‘ In de loop van de geschiedenis waren er vele Vincentius de Paulo, Don Bosco’s, Proudhons, Martin Luther Kings. Ze hebben gestreden, vaak zonder middelen, met als enige wapen hun liefde voor de mensheid en hun passie voor gerechtigheid. Vaak waren ze eenzaam, onbegrepen, vervolgd. Enkele verkozen de dood boven het verraad van hun inzet voor gerechtigheid.’
In het Frans: Extrait du discours prononcé par le père Joseph le 15 mai 1982 à Bruxelles (Forest-National): ‘ Tout au long de l’histoire, il y a eu des Vincent de Paul, des Dom Bosco, des Proudhon, des Martin Luther King. Ils se sont battus, souvent les mains nues, n’ayant pour seules armes que leur amour de l’humanité et leur passion de la justice. Seuls pour la plupart, ils ont souffert ; incompris, ils ont été persécutés. Certains ont choisi la mort plutôt que de trahir la cause de la justice.’