Hoe kan ik de beklemming beschrijven
van die gezinnen,
waar in het hartje van de winter
gas en elektriciteit worden afgesloten,
zodat ze niets meer hebben om zich te verwarmen ?
In ‚‚n van die gezinnen
is de jongste amper twee weken oud.
Zijn moeder kan hem ’s nachts niet warm houden.
Overdag mag hij bij de buren blijven.
Daar heeft hij het warm.
De oudste is drie jaar.
Gisteren heeft zijn moeder hem gewassen in het koude huis,
met water dat een beetje lauw gemaakt was op een gasstelletje.
Het kind huilde, het beefde van angst en kou.
De buurvrouw had het willen vastpakken,
tegen zich aan willen drukken,
maar ze durfde niet, vertelt ze me,
vanwege haar eigen kinderen.
Ze zijn in staat om te zeggen:
“Laat hem toch, hij is vuil, hij stinkt.”
Wie de gaskraan dichtdraait en de elektriciteit afsnijdt,
denkt zeker nooit
aan de kleintjes die kou lijden,
aan moeders die wanhopig zijn,
omdat ze hun kinderen niet warm kunnen houden,
omdat ze de vader niet kunnen opvangen
in een behaaglijke warmte
nadat hij een lange, harde dag
op zoek is geweest naar werk.
Ik heb in deze winter ook gezinnen gekend
waar zelfs het water werd afgesloten.
Dit zijn de woorden van mevrouw Planque:
“We hadden geen verwarming meer, geen elektriciteit,
maar we hielden het nog uit…
tot op de dag dat ze het water afsloten.
Dat was het einde.
Lager konden we niet vallen.”
Kunnen wij ons de vertwijfeling voorstellen
van een moeder die de kinderen niet meer kan wassen,
die het toilet niet meer kan doorspoelen,
niet meer kan koken ?
“We kunnen alleen maar boterhammen eten”,
zei een ontredderde vrouw.
En hoe moet je de vaat doen ? De kleren wassen ?
Het huis schoonmaken ?
En vooral: hoe moet je jezelf wassen
en je een beetje happy voelen ?
In de nabijgelegen wijk
liet een vrouw zich misleiden
door het zachte weer eind januari.
“Nu de lente er is,” zei ze me,
“zal het gemakkelijker gaan.”
Die moeder geloofde echt
dat de mooie dagen al waren aangebroken.
Ze wilde het.
In de wereld van de armsten
geloven ze altijd dat het morgen beter zal gaan.
En ik geloof het samen met hen.