Hatukuwa na chochote cha kutoa ila uwatu wetu

Katika utangulizi wa kitabu chake “Maskini ni Kanisa”, baada ya kutaja utoto wake katika maandishi ” Kijana mdogo katika mduara isiyo ya kawaida ya vurugu”, Padre Joseph anasimulia mwanzo wa harakati la ATD Dunia la Nne na anaeleza motisha kuu kwa kuziweka katika muktadha wa hadithi la kisasa.

Sisi sio waumbaji, ni warithi tu. Wengine wana iliyoainishwa, katika Kanisa la kisasa, huko Ufaransa na ulimwenguni, harakati za mikutano ya maskini, ya watu waliotengwa. Wanaume kama vile ]Abbe Henri Godin¹, Baba Depierre ², Abbe Pierre³wamefunguwa milango, wakaingia katika ulimwengu wa taabu. Tunawekwa ndani ya mkondo wa kiroho, wa akili ya moyo zaidi ya mawazo, ambayo yamekutana na maskini, watu wa shida. Harakati za kupigania amani, kupigania mkate, kupigania haki, mapigano na vitendo hivi vinaungana kwa namna fulani kwa ajili ya mtu aliyedharauliwa zaidi. Sisi si waumbaji, ingawa umaskini unatupeleka huko, labda tupo wazushi.

Uasili wetu uko wapi? Wakati Harakati Msaada kwa Kila Dhiki ya Dunia ya Nne ilianza, jamii ilikuwa na uhakika yenyewe; kila mtu walidhani kwamba maendeleo yanayohusiana na usaidizi yangeondoa taabu kwa njia fulani moja kwa moja na kuepukika, tulikuwa na uhakika wa ushindi. Katika muktadha huu, jinsi gani, katika ngazi zote, tungeweza kuamini kile tulichokuwa tunasema kuhusu taabu? Huu ndio ugumu mkubwa tuliokutana nao. Ni katika hii muktadha ambao Abbe Pierre aliangazia ukweli wa wenye mateso zaidi; ATD Dunia ya Nne imeiweka kwenye familia. Ilikuwa ya kuthubutu wakati jamii alianza kupoteza hamu katika familia; huduma za kijamii kama vile mamlaka za umma bado hazijaelewa msisitizo wetu juu ya familia. Kwa nini tuliishikilia sana? Familia ndio kimbilio pekee ya mtu wakati kila kitu kinakosekana; hapo tu, bado kuna mtu kuwakaribisha; hapo tu bado ni mtu. Katika familia, yeye hupata kitambulisho yake. Familia yake, watoto wake, mke wake, mwandamani wake… wame kuwa eneo lake la mwisho la uhuru. Hata ikiwa watoto wao wamevuliwa kutoka kwao, mume na mke daima hurejelea viumbe ambavyo wamezaa. Kwa kusisitiza juu ya hili ukweli wa familia, tuligeuka kuwa watu wa zamani na tuliteseka sana bila hata hivyo kuruhusu sisi kutikisika.

Kilichokuwa na maamuzi katika Harakati tangu mwanzo ni kwamba hatukuwa na chochote cha kutoa ila uwatu wetu. Hatukumiliki kitu, hatukuwa mmoja wa shirika la HLM⁴, wala wafanyakazi wa kijamii inayohusu huduma. Ni matiti yetu tulikuwa nayo yakutoa, moyo huliokuwa ukipiga ndani yao. Ufukara wetu uliokithiri, ukosefu wetu kamili ilituruhusu kukubalika na familia zisizo na uwezo zaidi. Sisi hatukuwa na tumaini, bila nguvu za kisiasa au kijamii, tena msaada au dhamana ya madhehebu ya kidini. Tulikuja mikono mitupu, bila viatu, katika moyo wa taabu. Tulilazimika kutoa tu kile tulichokuwa, wanawake na wanaume, walioamua kutolea maisha yao kupigana na wale ambao walijikuta wametupwa katika umaskini. Mtu, kukuza mtu ndio lilikuwa lengo letu pekee. Familia hizi ambazo ziliishi katika umaskini uliokithiri, tulitaka wawe watetezi wa ndugu zao tangu mwanzo. Tuliondoka kutoka mbali, bila mahusiano, tumefungwa kwa hali ya kamili zaidi kunyimwa familia. Idadi kubwa ya hawa walikuwa wamejua tu umaskini, ujinga, maradhi, ukosefu wa ajira, na kwa vyovyote vile, kukataliwa na kutengwa. Tulitaka uharakati wao uwe mdhamini ili jamii iwaingize tena ndani kama kuwajibika kwao wenyewe, kwa ajili yao watoto, maisha yao, maneno yao. Uharakati huu ulikusudiwa kufanya ushuhuda wa uwezekano wa kila mtu: hakuna mtu hujikuta milele katika mwisho wa mbio. Ikiwa maskini zaidi angeweza kuishi katika hali fulani na mshikamano, licha ya taabu iliyowazunguka kila mahali, ikiwa wafuasi wadogo waliweza kuthibitisha kwamba matumizi, faida haiwezi kuwa injini pekee za maisha, ya jamii, ilikuwa ulimwengu mpya ambao hivyo ilitolewa kwa kila mtu, mabadiliko makubwa ya mtazamo. Sisi tulikuwa tunapendekeza aina nyingine ya uhusiano, mwisho mwingine wa mapigano yetu.

Ni matatizo tu mbele ya mradi kama huo! Yalikuja kutokana na ukweli kwamba jamii tajiri, tajiri, halikutaka tena au halingeweza tena kuona taabu, yakijifanya kama yameiaribu. Tulilazimika kushuhudia tuliyoyasikia, tulichoona, tulichoishi. Haikutosha kutangaza hili ushuhuda kwa moyo wake; ilibidi ipatikane kwa uelewa wa watu wa wakati huo. Hitaji hili lilisababisha Harakati kuunda Taasisi ya utafiti. Tulidai ushahidi mkononi: sio tu maskini wengi bado wapo; wapo miongoni mwetu, lakini wao ni mashahidi, kwasababu uwafanya waishi, kati ya michubuko yote unayobeba kwenda imani kwako, kauli, maadili. Kuundwa kwa Taasisi ya Utafiti ⁵ ilikuwa kitendo cha kisiasa kwa maana kamili ya neno; lilishutumu kwa ushahidi na likapendekeza. limewahi pia thibitisha kwamba idadi ya watu inaweza wakati huo huo kukusanya watu kutoka nyanja zote za maisha kwa sababu ya haki ili kuruhusu wasiojiweza zaidi kutekeleza majukumu yao. lilionyesha kuwa nikuwa kinyume kabisa na sheria kuzuia familia hizi kuchukua jukumu ya familia zao, kijamii, kisiasa na kidini.

Jambo lingine ambalo lazima litiliwe mkazo ni kwamba mbele ya jamii hii tajiri ambayo ilitaka kupuuza umaskini, Harakati ilichagua tangu mwanzo kuwa inayo karibisha dini zote, baina ya kisiasa… si yasiyo ya kukiri, na isiyo fuata siasa; ambayo ni tofauti kabisa. Nilikuwa na uzoefu wa bahati ambayo Wakatoliki wanayo, na waumini kwa ujumla; elimu waliyoipata inawapeleka kuwapenda wengine.

Kwa kukutana na idadi ya taasisi zisizo na uwezo, licha ya nia yao ya kupigania ukombozi wa maskini zaidi, nilifikiri kwamba tunapaswa kutoa kwa watu wote bahati tuliyokuwa nayo, sisi waumini. Kwangu mimi ilikuwa haki ya haki kuruhusu mtu yeyote, bila kujali imani yake, mawazo yake, utamaduni wake, kuweza kushuka hadi chini ya ngazi ya kijamii. Ni vigumu kufikiria jinsi hii ni ngumu kwa wale ambao hawana fursa ya kuishi katika nyanja tunamoishi, sisi tulio wa Kanisa. Kila mtu anapaswa kuwa na uwezo wa kuifanya familia maskini kuwa nguzo ya kukutana, wakala wa ukombozi wa watu wengine, familia ambayo inaokoa ndugu yake. Tunaona ni vigumu kuelewa mateso katika uso wa taabu ya wale ambao hawajajua tangu umri mdogo macho haya yanayo waelekea wengine, kuelekea mwenye huzuni zaidi, yule ambaye Kristo amemfuata kabisa na bila kujibakiza hali. Katika hili pia sisi si mara zote kutambua nini tunadaiwa na Kanisa.

Mfaransa wa kujitolea wa kwanza asiyeamini Mungu bado ana, mbele ya taabu, haki pekee na ubinadamu wake wa kina. Kufeli kwa familia unamuumiza na kumwangamiza.

Hawezi kwenda zaidi, hawezi kukubali kushindwa, kwa sababu kwake yeye hakuna zaidi ya kushindwa. Nikisema yakwamba mchanganyiko wa dini ni kitendo chahaki kwa wale ambao hawakupata bahati ya kuinuliwa na macho inayowaelekea wengine, hakuna utoshelevu katika kauli hii. Katika watu wote kuna sehemu ya huruma, ambayo inahitaji kuonyeshwa, kwa vitendo, na huruma hii lazima ielimishwe tangu umri mdogo. Kitendo cha huruma ambayo ni hitaji la kushiriki na wengine, kuwa wengine kwa kuteseka sana, kubeba ndani yako kile ambacho mwingine anateseka, kubadilisha mateso haya kwa matumaini ni ukweli wa elimu au uongofu.

Katika Harakati, tunajiunganisha moja kwa moja na watu, bila kupitia huduma, kifaa. Wakati hatuna chaku tuzuia na hatufungwe katika shirika, tunaweza kuishi mradi wa kijamii ambao unategemea mwingine, ya yule tunayetaka kushiriki naye. Kwa hivyo unaweza kuweka familia maskini zaidi katika moyo wa dunia, katikati ya dunia. Kumfanya mtu maskini zaidi kituo ni kukumbatia ubinadamu wote katika mtu mmoja; sio kubakiza macho, wala kupunguza maono yake, ni kutupa huyu kwenye mipaka ya upendo; lakini mapenzi hayana mipaka, hayajifungii ndani, hayajidhibiti, bado ni wazimu.

Kwa mwanzo, ni muhimu kufanya uhusiano wa ujasiri kati ya maskini zaidi na Yesu Kristo: wao ni mmoja. Kwa mwanzo, hatuwezi kukataa mtu yeyote, kama yeye ni tajiri au maskini, awe anahusika na hali yake ya taabu au awe ana yapitia. Katika Upendo, hakuna mipaka. Wote niwa ubinadamu moja, wote wamehukumiwa kwa hatima sawa.

Hatimaye nilipofika ndani ya kambi ya Noisy-le-Grand⁶, nilijiambia: familia hizi za taabu hazitatoka humo peke yake; Nitawafanya wapande ngazi za Elysée ⁷, Vatican, UN, mashirika makubwa ya kimataifa. Lazima wawe washirika kamili. Mawazo ya ujinga, wamoja watafikiri, iliyozaliwa kwenye uwanda huu kame katikati ya kiangazi cha 1956! Kristo kwenye Golgotha akiutazama ulimwengu, alidai kuwa aliushinda. Mtu yeyote anayeweka mtu maskini zaidi katikati ya maono yake hawezi kushindwa kuona kila kitu, kuzunguka watu wote, haiwezi kumwacha mtu yeyote nje. Kwa namna fulani yeye pia anaweza kudai kuwa ameushinda ulimwengu.

1. GODIN Henri (Abbé): Mwandishi mwenza na Yvan Daniel mwaka wa 1942 wa “Ufaransa, nchi ya misheni”. Kitabu iliamsha uundaji, mwaka 1943, wa Misheni ya Paris kwa kutumwa kwa mapadre kwa tabaka la wafanyakazi na Kardinali Suhard.Hii ilienea katika majimbo kutoka 1944 hadi 1946 chini ya jina la “Mission de France”. Harakati inayo itwa ” makuhani wa wafanyikazi” ilisimamishwa kazi mnamo 1954 kwa sababu  ilionekana kuwa karibu sana na shughuli za vyama vya wafanyikazi na falsafa maksi kabla ya kuidhinishwa tena kutoka 1965 kufuatia Mtaguso Mkuu wa Vatikani II.
2. DEPIERRE André (Baba): alizaliwa mwaka wa 1920, alikuwa mmoja wa waanzilishi wa Misheni ya Paris, akiishi katikaMontreuil mwishoni mwa Vita vya Kidunia vya pili. Baada ya Mtaguso Mkuu wa Vatikani II, aliteuliwa na Kamati wa Misheni Ouvrière ili kuhuisha uanzishaji wa timu mpya za mapadre kazini mpango wa taifa.
3. PIERRE Abbé (Henri Grouès): 1912-2007. Mwanzilishi wa Masahaba wa Emau. Kufuatia wito wake kwa dhiki ya majira ya baridi kali ya 1954, familia ziliharakishwa na mamia, zilizokuzwa na tumaini la kupata makao na wanakaribishwa Paris, Porte de Vanves na Porte d’Orléans, chini ya hema. Kisha, ni ununuzi wa ardhi, unaojulikana kama “Château de France”, machimbo ya zamani, kwenye eneo la mji mdogo mashariki mwa Paris, Noisy-leGrand, ambao wakati huo ulikuwa na wakazi 10,000. Katika miezi michache, zaidi ya watu 2,000 huongezwa kwake, ghafla kuongeza idadi ya manispaa kwa 20%. Katika mlango wa kambi, aliweka ishara anatangaza kwamba: “Mji huu ni kwa ajili ya heshima ya wale ambao, kwa kazi yao na zawadi zao, wamewezesha kuusimamisha na kuuweka aibu ya jamii isiyo na uwezo wa kuwaweka wafanyakazi wake kwa heshima”. Wao kwanza ni mahema, tena, ambayo kuwakaribisha wakazi. Kisha, mnamo Novemba 1954, kwa msaada wa kifedha wa Charlie Chaplin na viwanda vya Chokoleti ya Ufaransa, malazi ya saruji ya nyuzi hujengwa, inayoitwa “igloos” kwa sababu ya umbo lao la nusu silinda. Kambi hii inayoitwa “isiyo na makazi” itafungwa mnamo 1971.
4. HLM: Nyumba za kukodisha chini. Nyumba za kijamii zinazosimamiwa na ofisi za umma za HLM, zinazoitwa “Ofisi za Nyumba za Umma” kutoka Novemba 2008.
5. Taasisi ya Utafiti na Mafunzo katika Mahusiano ya Kibinadamu (IRFRH). Kufuatia mwaka 1966 Ofisi ya Utafiti wa Kijamii (iliyoundwa mnamo 1960), Taasisi ya Utafiti inakusudia kukuza maarifa kwa uchambuzi wa kina wa hali ya watu maskini zaidi na mabadiliko ambayo wanapendekeza kufanya kwa ajili ya heshima kwa utu wao na utetezi wa haki za binadamu
6. Baba Joseph Wresinski anatumwa na askofu wake kwenye kambi ya Noisy-le-Grand ambako anakaa mnamo Julai 14, 1956. Mnamo 1957, alianzisha chama cha “Aide à Tout Détresse” (ATD), ambacho mwaka 1968 kilikuja kuwa “Harakati ATD Dunia ya Nne” kisha mwaka 1974 “Harakati za Kimataifa za ATD Dunia ya Nne”.
7. Wajumbe kutoka Harakati ATD Dunia ya Nne  walipokelewa na Marais wa Jamhuri, Makatibu wakuu wa Umoja wa Mataifa pamoja na Papa John Paul II.